Lewatywa w Ajurwedzie, czyli zabiegi Basti Karma to jedna z pięciu głównych procedur wchodzących w skład Panchakarmy w ajurwedzie, będąca jednym z ważniejszych elementów tej starożytnej, holistycznej praktyki zdrowotnej. W kontekście ajurwedy termin „Basti” odnosi się do zarówno procedury terapeutycznej wykorzystującej lewatywy, jak i do ogólnego zastosowania leków przez odbytnicę. Zabiegi te są zazwyczaj stosowane w celu regulacji doszy Vata, która według ajurwedy odpowiada za ruch w ciele i umyśle, a jej zaburzenia mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.
Istota i zastosowanie Basti Karma
Lewatywa w ajurwedzie jest często określana „sercem” Panchakarmy, co podkreśla jej znaczenie w ajurwedyjskim systemie leczenia. Jest uważana za szczególnie skuteczną w zwalczaniu różnych chorób związanych z Vatą, takich jak choroby neurologiczne, bóle stawów, zaparcia, a także choroby związane z układem nerwowym i trawiennym. Co ważne, Basti nie tylko leczy konkretne dolegliwości, ale także wspomaga ogólny stan zdrowia poprzez oczyszczanie organizmu z toksyn.
Lewatywa w ajurwedzie – techniki i rodzaje
Procedura Basti polega na podawaniu leczniczych substancji w płynnej formie bezpośrednio do okrężnicy poprzez odbyt. Składniki te mogą być różnorodne – od olejów medycznych i wywarów ziołowych po mleko i inne substancje odżywcze. W ajurwedzie wyróżniamy dwa główne typy Basti: Niruha-Asthapana (bez oleju) oraz Anuvasana (lewatywa olejowa), które różnią się składem, funkcją i częstotliwością stosowania.
Niruha Basti, zazwyczaj stosowana na pusty żołądek, ma działanie głęboko oczyszczające i jest polecana do stosowania raz na kilka dni. Anuvasana Basti, będąca głównie formą odżywczą, zawiera głównie oleje i jest stosowana częściej, zwykle po Niruha Basti, by wzmocnić i odżywić organizm.
Lewatywa w ajurwedzie a działanie terapeutyczne
Mechanizm działania Basti jest złożony i wielopoziomowy. Lewatywy ajurwedyjskie działają bezpośrednio na tkanki, wspomagając ich regenerację, a także na cały układ nerwowy, harmonizując przepływ energii życiowej, co przekłada się na poprawę funkcjonowania wszystkich organów. Basti wspomaga eliminację toksyn i złogów z jelit, co ma kluczowe znaczenie w prewencji i leczeniu chorób.
Dodatkowo, poprzez regulację Vaty, Basti przynosi ulgę w bólach, stany zapalne, poprawia przemianę materii oraz funkcje eliminacyjne organizmu. Składniki używane w Basti, takie jak oleje, zioła czy mleko, są dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta, w zależności od jego prakriti (konstytucji ajurwedyjskiej) oraz rodzaju i stopnia zaawansowania problemów zdrowotnych.
Lewatywa w Ajurwedzie nie tylko wpływa na fizyczne aspekty zdrowia. Uważa się, że równowaga psychofizyczna jest najwazniejsza dla pełni zdrowia, a Basti ma znaczący wpływ na emocjonalne i psychiczne aspekty życia człowieka. Dzięki regulacji dosz, szczególnie Vaty, która jest związana z emocjami takimi jak strach, niepokój czy niezdecydowanie, Basti może przyczynić się do wzrostu stabilności emocjonalnej i psychicznej.
Lewatywa w ajurwedzie – robić, nie robić?
Lewatywa w ajurwedzie mimo, że w swojej formie przypomina zabiegi lewatywowe znane w medycynie zachodniej, w rzeczywistości jest znacznie bardziej kompleksową i holistyczną formą terapii, ukierunkowaną nie tylko na leczenie specyficznych dolegliwości, ale na odnowę całego organizmu. Ajurweda, poprzez procedury takie jak Basti, daje możliwość nie tylko leczenia, ale przede wszystkim profilaktyki i dbałości o zdrowie na wszystkich poziomach – fizycznym, emocjonalnym i duchowym.